16 Ağustos 2015 – 18 Mart 2016 Tarihleri Arasında Sokağa Çıkma Yasakları ve Yaşamlarını Yitiren Siviller
Türkiye İnsan Hakları Vakfı
ÖZET

16 Ağustos 2015 ile 18 Mart 2016 tarihleri arasında başta Diyarbakır (34 kez), Şırnak (9 kez) ve Mardin (11 kez) olmak üzere Hakkâri (5 kez), Muş (1 kez), Elazığ (1 kez) ve Batman’daki (2 kez) toplam en az 22 ilçede, resmi olarak tespit edilebilen en az 63 süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağı uygulanmıştır. Bu yasaklar nedeniyle 2014 nüfus sayımına göre ilgili ilçelerde yaşadığı bilinen en az 1 milyon 642 bin kişinin en temel yaşam ve sağlık hakları ihlâl edilmiş, net bir bilgi edinilememekle beraber Sağlık Bakanı’nın 27 Şubat 2016 tarihli açıklamasına göre 355 bin kişi yaşadıkları il ve ilçeleri terk ederek zorunlu olarak yerlerinden edilmiştir.

TİHV olarak meydana gelen her ölümde aynı üzüntü ve endişeyi duyuyor olsak da, TİHV Dokümantasyon Merkezi Sokağa Çıkma Yasaklarına ilişkin Bilgi Notları’nın bugüne kadar sadece yaşamlarını yitiren sivilleri kapsamasının nedenlerinin, hem çatışmalı ortamlarda sivillerin maruz kaldığı yaşam hakkı ihlallerinin Türkiye’nin geçmiş yıllarına oranla kıyaslanamayacak ölçüde oluşunun getirdiği sorumluluk, hem de güvenlik güçleri ve militanlara ilişkin bilgilerdeki eksiklik ve çelişkilerin şu günlerde teyit edilebilir ve kamuoyu ile paylaşılabilir durumda olmayışı olduğunu belirtmek gerektiğine inanıyoruz.

Sokağa çıkma yasaklarının uygulanmaya başlandığı tarih itibariyle TİHV Dokümantasyon Merkezi tarafından düzenli olarak Günlük İnsan Hakları Raporları ve dönemsel olarak bilgi notları biçiminde kamuoyunun bilgisine sunulan veriler basın taraması, ilgili kamu kurumlarının resmi web siteleri, tanık ve avukat anlatımları, görüntü kayıtları, sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerin raporları ve başvurulan tanıklıkları vb. araçlar vasıtasıyla derlenmekte; yargı kararları da dahil olmak üzere incelenerek kesinleşmekte veya ispatlanmadığı ölçüde iddia olarak kalıp hak ihlalleri bilançosundan çıkarılmaktadır…