SUNUŞ: 1990 yılında yasal statü kazanarak çalışmalarına başlayan TİHV”nin temel çalışma alanlarından birisi işkence görenlerin tedavi ve rehabilitasyonudur. Ankara’da bir apartman dairesinde son derece kısıtlı olanaklarla başlayan çalışmalar bugün beş şehirde Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri, Dokümantasyon Merkezi ve Genel Merkez aracılığıyla sürdürülmektedir.

1990’da ilk adımlarını atan TİHV, 2002 yılı sonu itibarı ile 7910 kişiye sağlık hizmeti sunmanın, tedavi ve rehabilitasyon çalışmalarının yanı sıra bir referans merkezi olmanın gururunu, ulusal ve uluslararası alanda pek çok ödül ile onurlandırılmanın mutluluğunu yaşamaktadır. Ve tabi ki hala sistematik işkence uygulanan bir ülkede yaşamanın hüznünü…

İşkence 2002 yılında da insan hakları alanında en önemli sorun olma özelliğini korudu. Ne yazık ki bütün vaadlere karşın işkence Türkiye’de halen sistematik olarak uygulanmaya devam ediyor.

F Tipi Cezaevlerinin gündeme getirilmesi ile başlayan açlık grevi ve ölüm orucu eylemleri halen devam ediyor. Halen eylemde olan, bırakan ya da tahliye edilen pek çok eylemci ciddi hastalıklar ya da sekellerle mücadele ediyor. TİHV Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri 2002 yılında da bu süreçte sağlık sorunları yaşayanlara dönük tedavi ve rehabilitasyon çalışmalarını sürdürdü.

İnsan Hakları savunucularına dönük baskılar da önceki yıllarda olduğu gibi gündemimizdeki yerini korudu.

2002 Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu Sunuş ve Önsöz yazılarından sonra iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde işkence süreçleri sonunda başvuruda bulunan 879 kişiye ait bilgiler değerlendirilmiştir. İlk bölümün sonlarında açlık grevi ve ölüm orucu süreçlerine bağlı yakınmaları olanların verileri özel bir başlık altında incelenmiştir.

İkinci bölümde Prof.Dr.Şebnem Korur Fincancı’nın “İstanbul Protokolu ve İşkenceyi Önlemek” başlıklı makalesinde, İstanbul Protokolu’nun işkenceye karşı mücadelede yeri değerlendirilmiştir. Op. Dr.Yeşim İşlegen ise “Kadınlara Yönelik Şiddete Jinekolojik Yaklaşım” makalesinde işkencenin saptanması ve işkence görenlerin tedavisinde bir yaklaşım sunmaktadır.

TİHV Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu 2002 kitabını yaklaşık altı ay gecikme ile yayınlamış olmamız nedeni ile okurlardan özür dilemeyi ve 2003 yılında bu açıklığı kapatma sözünü bir görev saydığımızı ifade etmeliyim.

TİHV kurucuları, yönetim kurulu, çalışanları, gönüllüleri, birlikte çalıştığı kişi ve kurumlar yanında başta İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi ve Şubeleri ile Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi ve Tabip Odaları olmak üzere tüm dayanışma gösterenlerle bütünleşmiştir. Dayanışma gösteren tüm dostlara teşekkür ederiz.