SUNUŞ: Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR) 2016 Haziran ayı raporuna göre 2015 yıl sonu itibariyle dünyada yerinden edilmiş kişilerin sayısı 65.3 milyona ulaştı. Yine aynı raporda yazdığına göre bu, yeryüzündeki her 113 kişiden birinin mülteci konumuna düşmesi demek. Ezidilere yardım amacıyla kurulmuş YAZDA’nın verilerine göre Ağustos 2014’ten itibaren kendilerini İslam Devleti olarak adlandıran terörist grubun vahşice uyguladığı soykırımda 3.000’den fazla Ezidi öldürüldü, 7.000’e yakın kadın ve çocuk kaçırıldı ve 400.000 Ezidi yerinden oldu.

Yerinden edilmiş Ezidilerin yaklaşık 11.000’i Türkiye’ye gelebildi. Çeşitli illere geçici olarak yerleşen Ezidilerden yaklaşık 6.000 kişi Diyarbakır ve ilçelerinde bir süre barınmak durumunda kaldı. 2014 Ağustos ayından 2016 yılının sonuna kadar bu kişilerden bir kısmı mülteci kabul eden Avrupa, Kanada, Amerika ve Avustralya gibi ülkelere giderken bir kısmı da Güney Kürdistan’a geri döndü. 2016 yılsonu itibariyleDiyarbakır Fidanlık Yaşam Alanında hâlâ yaklaşık 1.200 Ezidi kalmakta.

Diyarbakır’a geldikleri andan itibaren belediyeler başta olmak üzere birçok yerel ve ulusal STK ve kişi yerinden olmuş Ezidilerin ihtiyaçlarını karşılamalarında destek olmak üzere harekete geçti. İşkence ve ağır insan hakları ihlâllerine maruz kalmış kişilere tedavi ve rehabilitasyon hizmeti sunmak ve insan hakları ihlallerinin dokümantasyonunu yapmanın yanı sıra toplumsal travma sorununu da ele alan çalışmalar yürüten Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) da bu kurumlarla birlikte üzerine düşeni yapma gayreti içerisine girdi.

TİHV, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin desteğiyle Diyarbakır Fidanlık Ortak Yaşam Alanında 2015 Mayıs ayından 2016 sonuna kadar gönüllülerle psikososyal destek çalışması yürüterek Ezidilerin bu alandaki ihtiyaçlarının giderilmesine katkı sundu.

Bu kılavuz ise aynı tarihlerde Diyarbakır Fidanlık Ortak Yaşam Alanında TİHV ve gönüllülerinin özellikle Ezidi çocuklarla yürüttüğü psikososyal destek çalışmalarında edindikleri, önemli olduğuna inandığımız deneyimleri paylaşmak amacıyla hazırlanmıştır.

Elinizdeki kılavuz mutlak ve kesin ifadeler taşısa bile kendisi böyle bir iddiada bulunulsun diye hazırlanmamıştır. Bu kılavuzun hazırlanma amacı benzer çalışma yürüten kurum ve bireylerin bazı temel konularda karşılaşılabilecek zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olabilecek örnekler sunmaktır.

İhtiyaç belirleme aşamasından proje yazılımı ve sahada hayata geçirme aşamasına kadar gerçekleştirilen pratikler, gözlemlenen olumlu etkiler, karşılaşılan zorluklar ve bunlarla başa çıkma yöntemlerinin aktarıldığı kılavuzun benzer çalışmalar yapmayı düşünenler için faydalı olmasını umut ediyoruz.