Bu çalışma, bir suç soruşturması sırasında işkence iddiası ile karşılaşılması üzerine ve/veya bir işkence soruşturması sırasında yapılabilecek etkin belgeleme ve soruşturmaya katkıda bulunma konusunda fikir vermek üzere hazırlanmıştır.

Bu rehber, akış şemalarına dayalı olarak hazırlanmış olmakla birlikte, bir soruşturmanın akış sürecini göstermemektedir. Bir soruşturmanın akış sürecini ve avukatların atmaları gereken adımları görsel hale getirmek neredeyse imkansızdır çünkü kişinin işkence görmüş olduğuna ilişkin bilgi, avukata, herhangi bir aşamada ve kişi herhangi biryerde iken (gözaltında, cezaevinde, vs] ulaşabilir. Bu, aynı zamanda kanıtlar için de geçerlidir. Verilen her dilekçenin, yapılan her başvurunun biLe birer kanıt haline gelmesi mümkündür. Avukatın, özgürlüğü kısıtlanmış kişinin ya da yetkililerin yaptığı her birer soruşturma işlemi ve kanıt olarak kendi içinde birbiriyle bağlantılıdır. Bu nedenle de, kanıtların toplanması da dahil olmak üzere, işlemlerin bazıları birbirine paralel olarak başlayacak ve devam edecektir.

Farklı fiiller için farklı farklı adımlar atılması olasılığı nedeniyle bu rehber, soruşturmalar sırasında “yapılacaklar” ya da “yapılmayacaklar” listesi veren bir çalışma olmayıp, bazı usuli işlemler ile atılacak hukuksal adımlar arasındaki bağlantıları pratik olarak gösterme amacını taşımaktadır.

Bu rehber, Hülya Üçpınar tarafından “Belgeleme Yoluyla Ünleme (PreventionThrough Documentation) Projesi” çerçevesinde International Rehabilitation Council for Torture Victims [IRCT] için hazırlanmış olan “işkence ve Diğer Kötü Muamele Biçimlerinin Etkin Belgelenmesi ve Soruşturulması için Hukuksal Kontrol Listesi (Legal Checklist for Effective Documentation and Investigation of Torture and Other Forms of lllTreatment]” isimli çalışma üzerine inşa edilmiştir.

Çalışmanın özgün hali ise Adli Tıp Uzmanları Derneği tarafından hekimler için hazırlanan tıbbi kontrol listesinden esinlenilmiştir.

Bu rehber, işkence ve diğer kötü muamele vakalarının etkin belgelenmesi ve soruşturulması için bir eL kitabı olan İstanbul Protokolü ile Avrupa Konseyi işkenceyi Ünleme Komitesi standartları ve bu alandaki diğer belgeler ile işkenceyi Ünleme Grubu’nun deneyimlerini yansıtmaktadır.

Rehberin ilk halinin hazırlanması sırasında “Belgeleme Yoluyla Ünleme” Projesi Eğitim Komitesi ile Şebnem Korur Fincancı, Türkcan Baykal ve Bahattin Üzdemir her iki versiyonda da değerli katkılarda bulunmuşlardır.