Silopi ve Cizre’de Sokağa Çıkma Yasağı Sürecinde ve Yasak Kalktıktan Sonra Geri Dönüşlerde Kadın ve Çocukların Yaşamış Olduğu Psikososyal Süreçlere Yönelik Araştırma Raporu
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği
ÖZET

Çatışmalı/savaş süreçlerinde kadın ve çocukların etkilenme düzeyi farklı olmuştur. Yaşam haklarının ihlal edilmesi ve yaşam alanlarının tahrip edilmesi ile birlikte, sağlık, eğitim gibi temel hakların kullanılması, temel besin maddelerine ulaşılması, temiz suyun kullanılması gibi yaşamsal haklardan mahrum kalınmıştır. Dolayısıyla kadın ve çocuklarda farklı sağlık problemleri belirlenmiştir. Aynı şekilde yılları alan travmalar savaş süreçlerinin gerçekliği olarak yansımasını bulmuştur.

Bu temelde, 19 Şubat 2016 -18 Nisan 2016 tarihleri arasında, GABB ve üye belediyelerde çalışan, sosyolog, psikolog ve sosyal çalışmacılardan oluşan çalışma grupları ile Şırnak ili Cizre ve Silopi ilçelerinde sokağa çıkma yasakları sırasında ve sonrasında kadın ve çocuklarda yaşanan psiko-sosyal süreçlerin raporlanması amacıyla çalışma yürütülmüştür. Çalışma grupları sosyolog, psikolog ve çalışma yürütülen ilçe belediyelerin kadın çalışanlarından oluşturulmuştur. Rapor, çatışma yaşanan ilçelerde sokağa çıkma yasağı ve sonrasında kadınların ve çocukların etkilenme düzeyi ile hak ihlallerini içermektedir.

Bu raporda ortaya konan verilerin elde edilmesini sağlayan saha çalışmaları, ilçe merkezlerinde sokağa çıkma yasağının kısmen kalktığı zaman dilimlerinde yüz yüze görüşmeler ve mülakat yöntemiyle yapılmıştır. Raporda mülakat yapılanların isimleri doğrudan ifade edilmemiş, sadece kamuoyunda sıkça gündeme gelen Ayşe Buruntekin, Taybet İnan, Narin Kızıl, Cemile Cağırga ve Hediye Şen’in yakınlarından alınan görüşmeler doğrudan isimle ifade edilmiştir. Görüntüler çalışma yapan gruplar tarafından alınmıştır.

Çocuklara ilişkin yapılan çalışmalarda, 14 yaşa kadar olan yaş grubu için büyükleri ile diyalog kurulmuş, 14 yaş sonrası için de çocuğun durumu değerlendirilerek diyalog geliştirilmiştir. Çocuklarla ilgili açığa çıkan durum psikolog ve çocuk çalışması yapan uzmanlarla ortak değerlendirilip, sonuç rapora yansıtılmıştır.

Raporda görüşme yapılan kadınların ifade ettikleri kendi cümleleri ile yazılmış, Kürtçe olan diyalogların Türkçe tercümesi yapılmıştır. Görüntülere ilişkin bilgiler fotoğrafların alt kısmında ifade edilmiştir.